- Νοβάλις
- (Novalis, Ομπερβίντερστετ, Μάνσφελντ 1772 – Βαϊσένφελς 1801). Λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γερμανού ποιητή και συγγραφέα Friedrich Leopold von Hardenberg. Από αριστοκρατική οικογένεια, ανατράφηκε σε αυστηρό θρησκευτικό περιβάλλον και φοίτησε στη νομική σχολή της Ιένας, όπου ενδιαφέρθηκε για τη φιλοσοφία και τη φιλολογία, γοητευμένος από τη φυσιογνωμία του Σίλερ, τον οποίο γνώρισε προσωπικά. Το 1791 πήγε στη Λειψία, όπου γνώρισε τον Φίχτε και συνδέθηκε φιλικά με τον Φρίντριχ Σλέγκελ. Στο πρόσωπο της Σοφί φον Κιν, την οποία γνώρισε το 1794, ο Ν. είδε το ιδανικό συμπλήρωμα της ύπαρξής του, αλλά ο πρόωρος θάνατος της νέας, στα δεκαπέντε της μόλις χρόνια (1797), αποτύπωσε ανεξίτηλα στην ψυχή του τη σφραγίδα του θανάτου. Ωστόσο η έμφυτη ζωτικότητά του τον ώθησε στην εργασία (στο Βαϊσένφελς, στις αλυκές που διηύθυνε ο πατέρας του), χωρίς να πάψει να καλλιεργεί τα γράμματα και τις φιλίες. Μυστικιστικός πανθεϊσμός, ανακάλυψη των σκοτεινών πλευρών της πραγματικότητας ως φορέων ζωής, απόλυτος υποκειμενισμός ως μορφή μιας απόλυτης δημιουργικότητας του πνεύματος (ο λεγόμενος μαγικός ιδεαλισμός) μείγμα αισθητισμού και αφαίρεσης, ονείρου και πραγματικότητας, όλα αυτά συμπλέκονται στα έργα του N., αρχίζοντας από το Ύμνοι στη νύχτα, που δημοσιεύθηκαν το 1800 στις σελίδες του Athenaum, ως το Χριστιανισμός ή Ευρώπη (1799), εξύμνηση του θρησκευτικού και ιερατικού Μεσαίωνα, και τα μορφωτικά μυθιστορήματα: Οι μαθητές στη Σαΐδα (1798) και Χάινριχ φον Οφτερντίγκεν (εκδόθηκε το 1802, μετά τον θάνατό του· έργο ημιτελές συμπληρώθηκε από τον Τικ, φίλο και εκδότη του ποιητή). Κυρίως όμως η πλούσια συλλογή φιλοσοφικο-φιλολογικών αποσπασμάτων του, με τις εμπνευσμένες προβλέψεις του (θεωρία της συναισθησίας, αρχή του αλληγορισμού, ποίηση στο τετράγωνο κλπ.) μπορεί να θεωρηθεί μια από τις βασικές πηγές πολλών σύγχρονων θεωριών περί της τέχνης, και αποτελεί ανάγνωσμα συναρπαστικό και εντυπωσιακό.
Dictionary of Greek. 2013.